Хууль тогтоох үйл ажиллагаанд иргэдийн оролцоог хангах, олон нийт засаглах эрхээ эдлэх боломжийг нээх зорилгоор d.parliament.mn цахим платформыг хөгжүүлсэн гэдэг. Тэгвэл үүнийг илүү бодитой, амьдралд нийцсэн байдлаар хэрэгжүүлье гэвэл нэн тэргүүнд 100,000 гэсэн босгоо намсгаж, 50,000 болгоод, хугацааг нь ядаж гурван сар болгох хэрэгтэй л дээ. Жирийн иргэдийн хувьд сарын хугацаанд багтааж, саналаа олон хүнд хүргэж сурталчлах, улмаар саналыг нь авах амаргүй гэдгийг өнгөрсөн хугацаанд бид хангалттай харлаа. Нөгөөтэйгүүр, 100 мянга гэдэг босго нь ч хүн амдаа харьцуулахад нэлээд өндөр байгааг анхаарах ёстой. Яг энэ асуудлаар хэн нэгэн нь тус сайтад өргөдөл гаргаж, санал асуулга эхлүүлсэн ч болох л юм.

Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн орчны хүртээмжийг нэмэгдүүлэх зорилгоор “Гэрээсээ гарцгаая” аяны хүрээнд УИХ-ын гишүүн О.Саранчулуун, нийслэлийн Засаг даргын нэгдүгээр орлогч Т.Даваадалай болон холбогдох албаныхан, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн төлөөлөл өнгөрөгч бямба гараг /2025.08.16/-т Улаанбаатар хотын гудамж, замын нөхцөл байдлыг үнэлж, үйлчилгээний газрууд, нийтийн тээврээр үйлчлүүллээ. Энэ үеэр хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэн Улаанбаатар хотод амьдрахад ямар бэрхшээл тулгардаг, тэдгээрийг хэрхэн шийдвэрлэх талаар хэлэлцэж, гаргалгааг ярилцлаа.

О.САРАНЧУЛУУН: Төсөвт цоо шинэ зүйл оруулж ирэх гэхээс илүүтэй одоо байгаа зардлаа дахин хуваарилах, ангилах, гүйцэтгэж байгаа ажлын үр дүн, хэмжүүрийг илүү нарийвчилж ярих нь чухал байгаа юм. Бид мөнгөгүйдээ биш менежмэн байхгүйдээ энэ олон асуудлыг ужгируулчихсан. Тиймээс зардлын менежмент, хуваарилалтыг задалж харах хэрэгтэй.

2026 оны улсын төсвийг иргэдээрээ хэлэлцүүлэх ажил сүүлийн өдрүүдэд эрчимтэй өрнөж буй. Энэ хүрээнд УИХ-ын Гишүүн О.Саранчулуун, Ж.Баясгалан нарын санаачлагаар “Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүний эрхийн хэрэгжилт ба улсын төсөв: Санхүүгийн бодлогыг хүний эрхэд нийцүүлэх нь“ үндэсний хэлэлцүүлгийг энэ өдөр /2025.08.14/ Төрийн ордонд зохион байгууллаа.

Б.БОЛОРМАА: Төрийн өмчийн ЕБС болон СӨБ-ын байгууллагын ачаалал өндөр байдаг. Энэ ачааллыг тухайн хамран сургах тойрог дахь хувийн өмчийн сургууль, цэцэрлэгүүд хуваалцдаг. Гэхдээ хувийн сургууль, цэцэрлэгүүдийн өөрсдийнх нь санал дээр үндэслэдэг. Тэнд хуваарилагдсан хүүхдүүдэд төрөөс хувьсах зардлыг нь олгож, мөн хоолны дэмжлэг үзүүлдэг.

О.БАДАМСЭРЭЭЖИД: Байрны хүртээмжийн тухайд, сүүлийн дөрвөөс таван жилд бүх шатандаа хөрөнгө оруулалтыг нэлээд анхаарч ажиллаж байгаа. Нийслэлийн хэмжээнд энэ жил сургууль, цэцэрлэгийн нийт 139 барилга байгууламж шинээр барьж байгаа. Үүний 71 нь улсын төсвийн, 44 нь нийслэлийн, 14 нь дүүргийн төсвийн санхүүжилттэй. Эдгээрээс өнөөдрийн байдлаар найман цэцэрлэг, дөрвөн сургууль, таван бага сургуулийн барилгыг ашиглалтад оруулаад байна. Энэ ондоо багтааж, хорь орчим сургууль, цэцэрлэг нэмээд ашиглалтад орчих болов уу гэсэн хүлээлттэй байгаа.

БОЛОВСРОЛЫН ЯАМ: Энэ хичээлийн жилд улсын хэмжээнд 1.3 сая орчим сурагч сурч, 110 мянга гаруй багш, ажилтан ажиллах бөгөөд 29 мянга орчим хүүхэд нэгдүгээр ангид элсэн орохоор байна.

Энэ зун ч ялгаагүй, нэг аймаг, 24 сум 100 насны ойгоо тэмдэглэж, хаа сайгүй хандив өрнүүлцгээж, нутаг орноо гэсэн иргэд, бизнес эрхлэгчдийн мөнгө уул овоо мэт “босож”, уут уутаар урсан одлоо. Гэвчиг хураасан, цуглуулсан, үрсэн зарцуулсантай нь харьцуулахад бүтээн байгуулсан нь дэндүү чамлалттай байдаг. Нутгийн удирдлагууд сум, аймгаа босгох хүслийн жагсаалтаа хандивлагчдадаа танилцуулдаг ч арай дөнгүүр ивээн тэтгэгчид нь амбицдаа хөтлөгдөн, аанай л түрүү бөх, моринд арав, таван цаасаа харамгүй зардаг. Чухам энэ л үзүүлэлтээрээ бусад аймаг, сумдтай битүүхэндээ өрсөлддөг нь ч нууц биш. Угтаа бол хаваржин, зунжин ойдоо бэлдсэн нутгийн иргэддээ амьдрахад таатай орчин бүрдүүлэх, ажлын байр бий болгох зэрэг урт хугацаанд үр өгөөж өгөх зүйлд хөрөнгө мөнгөө зарцуулж байх нь л чухал юм сан.

УОК-ийн III хуралдаанаар: 1.Хөдөө аж ахуйн салбарын 2025-2026 оны өвөлжилтийн бэлтгэл ажлын явц 2. Эрчим хүчний салбарын 2025-2026 оны өвөлжилтийн бэлтгэл ажлын явц 3. Газрын тосны бүтээгдэхүүний хангамж, авч хэрэгжүүлж буй арга хэмжээ болон бусад асуудлыг хэлэлцэж, холбогдох шийдвэрүүдийг гаргалаа.

Ажиа гэгээний нэрэмжит "Зөв тэтгэлэг" сангийн A Right Scholarship тэтгэлэг долоо дахь жилдээ үргэлжилж байна. Энэ хугацаанд 26 хүүхэд уг тэтгэлэгт хамрагдан төгссөн бөгөөд одоо 89 хүүхэд суралцаж байгаа аж. Өнөөдрийн байдлаар зургаан хүүхдийг тэтгэлэгт хамруулах хэмжээний мөнгө санд цуглараад байгаа бөгөөд зохион байгуулагчдын зүгээс энэ тоог нэмэгдүүлж, ядаж арван хүүхэд хамруулах зорилт тавин ажиллаж байгаагаа хэллээ.