Д.АМГАЛАН: Алтны олборлолтыг нэмэгдүүлэхэд экспортын орлого нэмэгдэнэ. Валютын орох урсгал нэмэгдсэнээр нөөц ч нэмэгдэнэ. Бүс нутагт ажлын байр нэмэгдэх гээд эерэг үр дагаварууд гарна. Үүний зэрэгцээ байгал орчны бохирдол, хүн, малын амьдрах орчны эрүүл, аюулгүй байдал алдагдах зэрэг сөрөг үр дагаварууд ч гарах эрсдэлтэй тул зөрчлүүд үүснэ. Тэгэхээр юуны өмнө орон нутаг буюу нутгийн иргэдтэй ойлголцох шаардлагатай. Тэгээд хяналт маш чухал.

Олон нийт гурван намын хооронд байгуулсан гэрээ болон МАН-ын Бага хурлын тогтоолыг ил болгохыг шаардах хэрэгтэй. Иргэн Дорж, Дулмаа нар эсвэл “А”, “Б” компани хоорондоо хамтарч ажиллахаар байгуулсан гэрээний тухай бид яриагүй. Бүхэл бүтэн туурга тусгаар улсын төрийг төвхнүүлэх тухай асуудал. Хамтарсан засгийг ямар нөхцөлөөр хэрхэн байгуулсан хийгээд ямар үндэслэлээр тараахад хүрч байгааг ард түмэнд мэдэх эрхтэй. Нууц байх тусам хор найрагдаг, хардлага дагуулдаг. Тиймээс хамтарсан Засгийн газар байгуулах гурван намын гэрээ болон Бага хурлын тогтоолоо ил болго, Л.Оюун-Эрэнэ сайд аа!

С.АМАРСАЙХАН: Засагт хамтарсан намууд улс төрийн үйл ажиллагаа, бодлогын уялдааг хангаж өгөх ёстой. Энэ нь хангагдаагүй гэж МАН-ын Бага хурал үзсэн. Зарим УИХ-ын гишүүд ЗГ-ын үйл ажиллагааг дутуу үнэлэх асудал гарсныг бид мэдэж байгаа. Гэхдээ ЗГ огцорно гэдэг бол УИХ-аар орж байж, Ерөнхий сайдыг чөлөөлөх эсэх асуудлыг шийдсэний дараа хийгддэг асуудал.

Ямартай ч гүйцэтгэх засаглалыг томилох хийгээд огцруулах процедурын хувьд эргэж харах зүйл байлааг энэ өдрүүд харуулж буй. Нийт сонгогчийн 70 хувь буюу 1,448,300 иргэний саналаар байгуулагдсан парламентаас илүү улс төрийн намын шийдвэр хүчтэй байгааг, бүр төр эргүүлэх хэмжээнд байгааг бид нийтээрээ харлаа. Зүй нь төрийн дээр хууль, бүх хуулийн дээр Үндсэн хууль байх ёстой. Хэдийгээр парламентад олонх эсвэл олон суудал авсан нам Ерөнхий сайд болох хүнийхээ нэрийг дэвшүүлдэг, тэр нь голдуу намын дарга байдаг жишиг нь дэлхийн олон оронд хэрэгждэг ч энэ тогтолцооны сул тал нь төрийн аливаа шийдвэр улс төрийн хүчин буюу намаас хэт хамааралтай байдаг.

Төрийн хэмнэлтийн тухай хуулийн тодорхой заалт Үндсэн хуулийн холбогдох заалттай зөрчилдөж байгаа бөгөөд үндэсний аж ахуйн нэгжүүдийн өрсөлдөх чадварыг боомилж байна хэмээн үзэж, иргэн Г.Батсүх ҮХЦ-д гомдол гаргалаа.

Ерөнхий сайдын хүүхдийн тансаглалд дургүйцэж, орлогоо нотлохыг шаардаж эхлүүлсэн жагсаал МАН-ын Бага хурлыг хуралдуулахад хүргэж, засагт хамтарсан намаа гэрээгээ зөрчсөн нэрийдлээр шахан гаргах шийдвэр гаргаснаар хурал нь өндөрлөв. Ёстой л Бээжин найтаахад Улаанбаатар ханиад хүрнэ гэгч л болох шив.

Ж.ЭРХЭМБААТАР: Сонгуулийн үр дүнгээр олонхын суудал авсан улс төрийн хүчин засгаа байгуулах эрхтэй. 2024 оны сонгуулийн үр дүнгээр МАН олонх болсон. Гэхдээ мега төслүүдийг хөдөлгөхөд цөөнхийн дэмжлэг хэрэгтэй гэж үзээд засгаа хамтарч байгуулсан. Хоёрдугаарт, цөөнхийн дуу хоолой төрийн шийдвэрт тусах нь өөрөө сонгогчдын бас хүсэл шүү дээ. Тэгэхээр нэгдссэн том эрх ашгийнхаа төлөө цөөнхийн төлөөллийг засгийн газарт оруулж ирэх нь бас зөв.

Б.ЦОГТГЭРЭЛ: МАН-ын бүлэг УИХ-д 68 суудалтай. Бусад нь 58 суудалтай. Энэ 58 гишүүнийг сөрөг хүчин болно гэж тооцвол бүх шийдвэр гацна. Асуудал бүр дээр завсарлага авна. Унана. Та бүхэн УИХ-ын ирцийг хардаг байх. Гишүүдийг ирээч гэж гуйна, бараг хадаг сүү барих нь холгүй. Монгол Улс улс төр, нийгэм, эдийн засгийн хувьд гүн хар ангал руу эргэж буцалтгүй унана. Ам.долларын ханш шууд 10 мянгад хүрнэ. Ноолуурын ханш 5000 хүртэл унана. Сүйрэл болно. Тиймээс эвсээд, хамтраад засаг төрөө байгуулаад явах уу эсвэл улс төрийн хямрал руу орох уу гэдэг хоёр сонголтын өмнө бид ирээд байна. Бага хурал дээр одоогоор ярилцаж дуусаагүй байна.

Б.ЦЭЦЭГЭЭ: 30 жил хулгайлж амьдарсан ард түмний баялгийг буцааж авъя гэхээр өгөхгүй гээд зогсож байна. Энэ бол ичгэвтэр хэрэг шүү. Тиймээс би ажлаа хаяад, зорьж ирлээ. Яагаад хэдхэн хүн уулыг амаар нь хашаалж авчихаад, баялгийг олборлочихоод, угаадсыг нь ард түмэнд өгчихөөд “би татвараа төлсөн” гээд байгаа юм. Дээрэм хийсэн шүү дээ.

Д.ТОГТОХСҮРЭН: 2019, 2023 оны Үндсэн хуулийн нэмэлт, өөрчлөлт хүссэн, хүсээгүй хамтран ЗГ байгуулах нөхцөлийг бүрдүүлсэн. Дээр нь улс орны том эрх ашгийг харж, шийдвэр гаргах ёстой.