Н.НОМТОЙБАЯР: Авлигатай тэмцэнэ гэдэг Ардын намтай л тэмцэнэ гэсэн үг. Нүүрсний хулгай, Хөгжлийн банк гэдэг бол зөвхөн хавтсыг нь үзүүлчихээд л хаачихаад байгаа юм. Одоо хавтсыг нь нээгээд, хуудас бүрээр нь үзье л дээ. Нүүрсний сонсгол явагдахад хураагдсан мэдээ материалууд нь мэдэх эрхийг тэгш хангаж чадсан уу, эсвэл түүнийг ашиглаж хэн нэг хүн рүү онилсон юм уу гэдгийг мэдмээр байна шүү дээ.

Ж.ЧИНБҮРЭН: 300 мянган хүнд томуугийн вакцин зайлшгүй хийх ёстой. Ард иргэдийн хамрагдалт ман өндөр байгаад баяртай байна. Вакцин хийж эхлээд удаагүй, 9 дүгээр сарын 30-ны байдлаар 60 хувьтай хамрагдаад байна. Нийслэлд 62 хувьтай, орон нутагт 57 хувьтай байна. Зургаан сартайгаас таван нас хүртэл 160 мянган хүүхдээс 96 мянга нь хамрагдсан байна. Жирэмсэн эмэгтэйчүүд 2320 хүн хийлгэх шаардлагатайгаас 62 хувь нь хийлгэсэн байна.

Улсын Их Хурлын гишүүн О.Саранчулууны санаачилгаар “Сэргээн засах ба хөгжлийн бэрхшээл” сэдэвт чуулганыг 2025 оны 9 дүгээр сарын 30-ны өдөр Төрийн ордны “Их Монгол” танхимд зохион байгуулж байна. Энэхүү арга хэмжээг Монгол Улсын Ерөнхий сайд Г.Занданшатарын ивээл дор Эрүүл мэндийн яам, Гэр бүл, хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яам болон Бие бялдар сэргээн засах судлалын Монголын нийгэмлэг хамтран зохион байгуулж байгаа юм.

М.МАНДХАЙ: Бэлчээрийн газрыг тариалангийн зориулалтаар ашиглах эсвэл уул уурхайн олборлолт явуулах, сургууль, цэцэрлэг барих гэхчлэн өөр зориулалтаар ашиглаж байгаа л бол тухайн орон нутгийн ИТХ-аар хэлэлцүүлж, шийдвэрлэдэг байх ёстой. Гэвч энэ заалтыг дэмжсэнгүй.

УИХ сард нэг удаа Ерөнхий сайдын мэдээллийг сонсдог байсан. Чингэхдээ тухайн үеийн Ерөнхий сайд нь өөрөө сэдвээ сонгож, мэдээлэл сонсдог, гишүүд өгсөн мэдээллийн хүрээнд асуулт тавьдаг байлаа. Сүүлд Х.Тэмүүжин нарын нэр бүхий гишүүдийн санаачилгаар Ерөнхий сайдын “Мэдээллийн цаг”-ийн “Асуулгын цаг” болгон хуульчилсан. Уг хуулийн дагуу өнөөдөр /2025.09.26/ Ерөнхий сайд Г.Занданшатар анх удаа “Асуулгын цаг”-т оролцож байна. “Асуулгын цаг”-ийн үеэр парламент дахь цөөнхийн бүлэг есөөс ихгүй асуулт тавих ёстой. Мэтгэлцээний эхэнд Г.Занданшатар “Би туршилтын туулай болж байгаа нь сонирхолтой байна” хэмээн онцлов. Ингээд Засгийн газрын тэргүүн болон сөрөг хүчний тэргүүний хоорондын мэтгэлцээнээс түүвэрлэн хүргэе.

Э.БАТШУГАР: Виртуаль бүсийг 2026 оноос ажиллуулж эхэлнэ. Энэ бүсэд үйл ажиллагаа явуулах ААН-үүдийг орлогын албан татвараас чөлөөлнө. НДШ-ийг нөхөн олгоно. Хиймэл оюун ухаан дээр суурилсан бүтээгдэхүүн гаргавал судалгаа болон хөгжүүлэлтийн зардлын 40 хувийг төрөөс нөхөн олгоно. Хэрэв бүтээгдэхүүнээ экспортод гаргавал хөгжүүлэлтийн зардлынх нь 70 хувийг олгоно. Ингэж бодлогын дэмжлэг үзүүлснээр энэ салбар хөгжих таатай нөхцөл бүрдэж байгаа юм. IT-ын салбар амжилттай хөгжсөн улс орнуудын туршлагыг харахад, дандаа хууль баталж, бодлогын дэмжлэг үзүүлсэн байдаг.

УИХ-ын энэ өдөр /2025.09.26/-ийн нэгдсэн чуулган ҮХЦ-ийн энэ оны 04 дүгээр дүгнэлтийн хэлэлцүүлгээр эхэллээ. Байнгын хороодоос цэцийн 04 дүгээр дүгнэлтийг хүлээн зөвшөөрөх боломжгүй гэсэн санал, дүгнэлт гаргасан байсан бөгөөд өнөөдөр нэгдсэн чуулганаар уг санал, дүгнэлтийг дэмжье гэсэн томьёоллоор санал хураахад хуралдаанд оролцсон 88 гишүүнээс 55 нь дэмжсэнээр иргэдийн чөлөөтэй сонгох эрхээ эдлэх гэсэн хүсэл хана мөргөлөө.

Э.МЭНДТҮВШИН: Өнөөдрийн нөхцөл байдал гэрээ байгуулах цаг үеэс их өөрчлөгдсөн. Нэгдүгээрт, Монгол Улсын зээлжих зэрэглэл сайжирсан. Хоёрдугаарт, “Оюутолгой” компаний олборлодог алт, зэсийн үнэ өсөж байгаа. Гаргаж байгаа бүтээгдэхүүний үнэ цэн өсөж байхад бид зээлийн хүүг бууруулах шаардлага тавих нь зөв. Гуравдугаарт, “Оюутолгой”-н гүний уурхайн бүтээн байгуулалт энэ жилдээ дуусна. Ингэхээр олборлолтын хүчин чадал дээд хэмжээндээ хүрнэ. Дөрөвдүгээрт, олон улсын санхүүгийн зах зээлээс Монгол Улсын Засгийн газар жилийн 5-6 хувийн хүүтэй, хувийн хэвшлийнхэн 7-8 хувийн хүүтэй зээл татах боломж бүрдсэн байгаа. Тэгэхээр “Рио Тинто” өөрийн хамаарал бүхий компаниас авсан зээлдээ 11.2 хувийн хүү төлж байгаа нь зах зээлийн “сунгасан гарын зарчим”-д нийцэхгүй байна гэсэн байр суурьтай байгаа.

Э.БОЛОРМАА: "Оюутолгой" төслийн зээлийн хүүнд өдөрт 10 тэрбум төгрөгийг зөвхөн хүүнд төлж байгаа. Энэ бол их мөнгө. Өнөөдөр төсөв хэлэлцэж байна. Монгол Улсын хүүхэд бүрд сүү уулгах төсөлд 60 тэрбум төгрөг хэрэгтэй, түүнийг хаанаас яаж олох вэ гээд зовж байна. Гэтэл энэ төслийн зээлийн ердөө зургаан өдрийн хүүнд төлөх мөнгө байгаа юм шүү дээ. Үндсэн төлбөр ч биш, зөвхөн хүү. Тийм болохоор нэг өдөр ч болов алдана гэдэг асар үнэтэй тусаж байгаа.

Монгол Улсын Их Хурлын 2025 оны намрын ээлжит чуулганы энэ өдөр (2025.09.23)-ийн нэгдсэн хуралдаанаар “Алт-3” аяныг хэрэгжүүлэх зарим арга хэмжээний тухай УИХ-ын 2025 оны 85 дугаар тогтоолд хэсэгчлэн тавьсан Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн хоригийг УИХ хэлэлцэж, тусгай хамгаалалттай газар нутгийн хэмжээг бууруулах агуулгатай 1.5 дахь заалтад тавьсан хоригийг хүлээн авсан бол 3 дахь заалтад тавьсан хоригийг дэмжсэнгүй.