“Монгол Улсыг 2021-2025 онд хөгжүүлэх таван жилийн үндсэн чиглэл, Монгол Улсын Засгийн газрын 2024-2028 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөрийн 2024 оны гүйцэтгэлийн тайлан болон Монгол Улсын хөгжлийн 2024 оны төлөвлөгөөний гүйцэтгэлийн тайлан”-г парламентаар хэлэлцэж байх үед УИХ-ын гишүүн О.Саранчулуун “Хүний хөгжлийн үзүүлэлтийг сайжруулах” зорилт 67,9 хувь буюу  хамгийн бага байгаад шүүмжлэлтэй хандлаа. Мөн “Монгол Улс 1969 оноос эхлэн хөгжлийн бэрхшээлтэй хүний асуудлаар олон улсын хэд хэдэн  конвенцид нэгдэж, гарын үсэг зурсан ч хэрхэн хэрэгжсэн нь бүрхэг, хэн тайлагнах нь ч тодорхойгүй байна” гэв.

Тэрээр цааш нь хэлэхдээ “Хүний хамгийн анхны хэрэгцээ бол орон байр, хоол хүнс байдаг. Тэгвэл хөгжлийн бэрхшээлтэй 113 мянган иргэний 13-хан хувь нь л орон сууцанд амьдарч байна. Үлдсэн нь гэр хороололд, зарим нь айлын хашаа байранд, зарим нь бүр орон гэргүй  байна. Энэ хүмүүсийн асуудлыг анхаарах юм уу? Уг нь 2023 онд Барилга хот байгуулалтын сайд болон Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын сайд хамтран “Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэнийг орон сууцаар хангах” хөтөлбөр баталсан байна. Гэвч энэ хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхийн тулд хэрэгцээ шаардлагын тандалт судалгаа хийхгүй байна. Би өөрөө тандалт судалгаа хийлээ. Ямар зээл авах хүсэлтэй байгаа юм бэ, ямар боломж байна вэ гэсэн судалгаа хийхэд зээл авах боломжтой, хөдөлмөр эрхэлж байгаа хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд зөндөө байна. Судалгаа хийгээд датаг нь явуулаад, араас нь “Та нар боловсруулалт хийж байна уу?” гэж асуухаар “Бид судлаач хайж байна” гэсэн хариулт өгдөг. Хүмүүсийн амьдралд ийм хайхрамгүй хандаж болохгүй.” хэмээн санууллаа.

О.Саранчулуун гишүүн мөн хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдэд хүртээмжтэй нийтийн тээврийн асуудлыг хөндөж, “Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдэд хөнгөлөлттэй үнээр зорчих автобусны карт өгдөг. Автобусанд орох тоолонд “хөнгөлөлттэй зорчигч” гэж чангаар дуугардаг. Гэвч хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд автобусаар зорчих нь ховор. Тэгсэн хэрнээ төсвөөс татаас төлсөөр байгаа. Үүнээс өөр шийдэл гаргаж болохгүй юм уу гэж асуулаа. Эндээс хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэний хөнгөлөлтийн картыг өөр хүмүүс ашигладаг юм биш байгаа гэсэн асуулт урган гарч ирж байгаа юм.  Тэрээр мөн “Харааны бэрхшээлтэй иргэн автобусны буудал дээр зогсож байгаа ч хэдэн тоот автобус ирж байгааг харж чаддаггүй. Хэдэн тоот автобус ирж байгааг аудиогоор дуугаргадаг болчихоод хүртээмжээ 70 хувь гэж ярих хэрэгтэй” гэв.

УИХ-ын гишүүн О.Саранчулуун “Нийтийн биеийн тамир, спортын үйлчилгээний хүртээмжийг нэмэгдүүлэх зорилтын биелэлт 78 хувьтай гэж байгаа боловч санхүүжилтийг зөвхөн тамирчдад зарцуулсан байна. Мэргэжлийн тамирчдын зардал нийтийн биеийн тамирт орох ёсгүй. Нийтийн биеийн тамирын хүртээмж гэдэг бол бүх хүн биеийн тамираар хичээллэх нөхцөл бололцоогоор хангахыг хэлж байгаа. Жишээлбэл, фитнессээр хичээллэх гэдэг ч юм уу. Эдгээрээс харахаар энэ зорилт 78 хувьтай биелсэн гэдэг дүгнэлт хуудуутай санагдаж байна.” гэв.

Энэ удаагийн парламентад хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн төлөөлөл болон Ардын намын жагсаалтын дөрөвдүгээрт бичигдэн сонгогдсон О.Саранчулуун ийнхүү манай төр хөгжлийн зорилт, үйл ажиллагааны төлөвлөгөөндөө тунхагийн шинжтэй зорилтууд тавиад, хэрэгжилтээ хөөсөрсөн байдлаар үнэлдгийг тодорхой жишээнүүдээр хөндөн, зарим саналыг дэвшүүллээ.