Гадаадын иргэн, харьяатын газар, БНСУ-ын Олон Улсын Хамтын Ажиллагааны Байгууллага (КОЙКА)-тай хамтран хэрэгжүүлж буй “Гадаадын иргэн, харьяатын газрын хүртээмжтэй үйлчилгээ, менежментийн чадавхыг бэхжүүлэх төсөл” гурав дахь жилдээ үргэлжилж байна.

Ц.Болорчулуун: Монголын газар тариалан шинжлэх ухааны үндэстэй хөгжөөд 65 жилийн нүүрийг үзэж байна. Насжилтын хувьд бусад оронтой харьцуулахад, залуу салбар гэж хэлж болно. Гэхдээ бид хэдэн зуун жил дамнан, үе улируулан ашиглах тул бид байнга тордож, үржил шимийг нь хамгаалах шаардлагатай.

Ж.Энхбаяр: Гаалийн албан татвараас чөлөөлөх хууль нь өвөлжилт, хаваржилт хүндэрсэн цаг үед малын тэжээлийг нэмэгдүүлэх, гурилын үнийг зохицуулахад үр дүнгээ өгсөн. Одоо энэ хуулийг хүчингүй болгохгүй бол улаан буудайн тариалалт болон гурилын үйлдвэрлэл эрс буурах, импортын хамаарал улам нэмэгдэх нөхцөл байдал бий болно.

С.Мишиг: Би удам дамжсан оёдолчин хүн. Патенттай бүтээгдэхүүнээ Швейцарь руу экспортлохын тулд үйлдвэрлэлээ өргөжүүлэхээр төсөл бичиж өгсөн ч монголын төр дэмжээгүй. Төрөөс залуучуудад итгэлцлийн зээл өгч, бизнесийн гарааг нь дэмжээд өгвөл үйлдвэрлэл хөгжих боломжтой.

Б.Батцэцэг: Манай улс энэ цаг үед мөнхийн хоёр хөрштэйгээ иж бүрэн стратеги түншлэл тогтоон, түүхэнд байгаагүй хамгийн өндөр түвшинд харилцаж байна. ОХУ-ын тухайд бид худалдаагаа тэнцвэржүүлэх ёстой. Худалдааны эргэлтээ нэмэгдүүлэх зорилтын хүрээнд хөдөө аж ахуйн бараа бүтээгдэхүүн, ялангуяа мах, махан бүтээгдэхүүн, ноос, ноолуур, арьс шир гаргах асуудлыг ярьсан. Гурван жилийн хугацаанд хэрэгжих Евроазийн чөлөөт худалдааны хэлэлцээрийн үр дүнг харж байгаад үргэлжлүүлэх эсэхийг шийднэ.

Онцгой байдлын ерөнхий газраас 2025 оны 04 дүгээр сарын 15-ны өдрөөс 05 дугаар сарын 15-ны өдрийн хооронд ой, хээрийн түймрийн аюулаас урьдчилан сэргийлэх "Сэргийлье, Хамгаалъя” аяныг улсын хэмжээнд өрнүүлж байна.

С.Мишиг: Би ямар доллараар наймаа хийх биш, долларын ханш надад ямар хамаатай юм бэ гэж бодож байгаа улс зөндөө байгаа байх. Гэтэл бид чинь импортлогч, хэрэглэгч улс. Хэрэглээнийхээ 70 хувийг гаднаас авч байна. Аль улсаас авч байна, тухайн улсынхаа валютаар тооцоо хийдэг. Тэгэхээр валюттай харьцах төгрөгийн ханшийн уналт хүн бүрд хамаатай гэдгийг ойлгох хэрэгтэй.

БНСУ дахь монголчуудыг Боловсролын түвшингээр нь авч үзвэл Солонгост ажиллаж буй монгол иргэдийн 62.5 хувь нь дээд боловсролтой бөгөөд үүний 35.2 хувь нь Солонгосын их, дээд сургуулийг дүүргэсэн байгаа нь бусад орноос хоёр дахин өндөр үзүүлэлт юм. Бусад орны иргэдийн 37.2 хувь нь дээд боловсролтой хэмээн бүртгэгджээ. Гэсэн хэдий ч авч байгаа цалин нь бусад орны иргэдтэй харьцуулахад харьцангуй бага буюу 25 хувь нь хоёр сая воноос бага, 16 хувь нь 3 сая воноос дээш орлоготой байна. Тиймдээ ч солонгос дахь монголчуудын 52 хувь нь хийж байгаа ажилдаа сэтгэл ханамжгүй байдгаа илэрхийлжээ.

Таны аяллын богцод заавал байх ёстой  “Travel” кредит картыг сонгох 5 шалтгаан

Энэ долоо хоног /2025.04.14-20/-т өрнөсөн онцлох үйл явдлуудыг тоймлон хүргэвэл, "Монгол ялна" ТББ Ерөнхийлөгч асан Х.Баттулгаас Төгрөг нуурын ордыг нэхлээ. УИХ-д нэр дэвших сонихролтой аливаа этгээд сонгуулийн жил гарсан ч иргэдтэй уулзалт хийх эрхтэй боллоо. Агаарын хөлгийн түлшийг 20 жилийн турш зөвхөн ОХУ-аас авах хэлэлцээрийг УИХ-аар хэлэлцэж эхэлсэн гэх мэт үйл явдлыг онцоллоо.

Монгол Улсын Их Хурлын дарга Д.Амарбаясгалан, Улсын Их Хурлын даргын дэргэдэх зөвлөлийн бүрэлдэхүүн Санхүүгийн зохицуулах хороонд ажиллаж байна.

Сүүлийн жилүүдэд байгалийн баялгийн нөөц ихтэй улс орнуудад “resource nationalism” буюу нөөцийн үндсэрхэг үзэл сэргэх хандлагатай байгааг ажиглагчид хэлж байна. Зарим хөгжиж буй улсын тухайд стратегийн нөөцөө ард түмэндээ тэгш хүртээх нэрийн дор хөрөнгө оруулагчдыг шахан гаргах тохиолдол бий. Гэвч Монгол Улсын хувьд нөхцөл байдал өөр гэж хэлж болно. Төр стратегийн ордуудад “resource partnership” буюу “хамтын менежмент”-ийн загварыг нутагшуулах оролдлого хийж байгаа юм. Өөрөөр хэлбэл, хөрөнгө оруулагчийг шахаж гаргах биш, харин тэдэнтэй хамтарч ажиллах шинэ тогтолцоо бүрдүүлэх алхам хийж байгаа хэрэг.

Хөгжлийн санд нь ердөө 244 тэрбум төгрөг байгаа нь чамлалттай. Хамтарсан Засгийн газраас хэрэгжүүлнэ хэмээн зарласан 14 мега төсөл нь  маш өндөр өртөг төсөвтэй бөгөөд дээрх мөнгөөр алийг нь ч санхүүжүүлж дийлэхгүй. Тэгэхээр цаашид Баялгийн сангийн орлогын эх үүсвэрийг нэмэгдүүлэх шаардлага тулгарч байна.

Монгол Улсын Их Хурлын даргын санаачилсан “Бонд форум-2025” арга хэмжээ өнөөдөр /2025.04.17/ амжилттай болж өндөрлөлөө. Энэхүү арга хэмжээг Санхүүгийн зохицуулах хороо, Монголын үндэсний худалдаа, аж үйлдвэрийн танхим, Монголын үнэт цаасны арилжаа эрхлэгчдийн холбоо хамтран зохион байгуулсан юм.

УИХ-ын гишүүн П.Мөнхтулга “Оюутолгойд лиценз эзэмшиж байгаа “Онтрэ” ХХК хайгуулын зардал огт гаргаагүй тул Монголын Засгийн газар 34-өөс илүү хувь эзэмших боломжтой гэсэн байр суурийг илэрхийллээ.

Агаарын тээврийн үйлчилгээний өртгийг хямдруулахын тулд тийзийн үнийн 36 хувийг бүрдүүлж буй түлшний үнийг хямдруулах шаардлагатай. Манай улс агаарын хөлгийн түлшээ 100 хувь ОХУ-аас авч байгаа бөгөөд сүүлийн таван жилийн турш хэрэглээ тогтмол өссөн тул хамтарсан компани байгуулж, агаарын хөлгийн түлшийг боломжит доод үнээр тогтмол нийлүүлж байх шийдэлд хүрчээ.

ХХААХҮ-ийн сайд Ж.Энхбаяр Монгол Улсдаа 100 хувь угаах, самнах хүчин чадал бүхий үйлдвэр угсарч дууссан. Өмнө нь зөвхөн угаасан ноолуур экспортолж байсан бол энэ жилээс 100 хувь самнасан ноолуур гаргаж эхлэх гэж байна. Угаах, самнахын хооронд багаар бодоход 500-700 тэрбум төгрөгийн нэмүү өртөг татвар, цалин байдлаар Монгол Улсад орлого болж орж үлдэнэ. Ноолуураар утас хийх ажил 20 хувьтай байгаа, үүнийг 40-50 хувьд хүргэнэ. Ноолуурын экспортыг ойрын хугацаанд нэг тэрбум ам.долларт хүргэх чадавх бодитой бий гэлээ.

Дотоодын хэрэгцээнийхээ 70 орчим хувийг импортоор хангадаг манай улсын тухайд ЕАЭЗХ-той чөлөөт худалдааны хэлэлцээр хийх нь импортыг өсгөж, өргөн хэрэглээний барааны гаднаас хараат байдлыг улам нэмэгдүүлэх, үндэсний үйлдвэрлэгчдийн өрсөлдөх чадварыг бууруулах, бүр сөхрүүлэх хэмжээнд хүргэчих вий, мөн экспортын өсөлтийг дагаж орж ирэх инфляци нь манай эдийн засагт улам дарамт болох вий гэсэн болгоомжлолыг зүй ёсоор төрүүлж байгаа юм.

ҮСХ: Чанаргүй зээл ХОЁР их наяд төгрөгт хүрчээ

Улсын Их Хурлын дарга цаашид Улсын Их Хурлын зүгээс болон хувиасаа эмэгтэй бизнес эрхлэгчдийг дэмжих, тэдгээртэй холбоотой бүхий л санал, санаачлагыг дэмжин ажиллахаа илэрхийлэв.