Ерөнхий сайд Г.Занданшатарын тэргүүлсэн Засгийн газар Оюутолгой төслийн хөрөнгө оруулагч буюу Рио Тинто групптэй хэлэлцээний ширээний ард суулаа.

Монгол Улсын зээлжих зэрэглэл сүүлийн 13 жилийн дээд түвшинд хүрлээ

Х.Ганхуяг: Манай улс 32.9 их наяд төгрөгийн төсвийн зарлагатай. 8.8 их наяд төгрөг нь хөрөнгө оруулалт. Дахиад 8.8 их наяд нь цалин, тэтгэвэр. 17 их наяд нь урсгал зардал. Урсгал зардалд хүүхдийн мөнгө, цалин ордог. Цаана нь ердөө тавхан их наяд төгрөг байгаа. Улс болон аймаг, сумны ЗД нар тэр таваниих наяд төгрөгт багтааж, үйл ажиллагаа явуулдаг. Тэндээс хасаад цалин, тэтгэвэр рүү шилжүүлж байгаа юм. Өөрөөр нэмэх ямар ч боломж байхгүй. Мөнгө хэвлэлтэй биш. Засгийн газар Бор тээгийн ордыг ирэх жилээс эдийн засгийн эргэлтэд оруулж, төсөвт тодотгол хийнэ.

С.Бяибацогт: “Эрдэнэс Таван толгой” ХК-ийн удирдлагыг сонгохоор сонгон шалгаруулалт зарласан байгаа. Ойрын хугацаанд тодруулна. Энэ компанийг нээлттэй, ард түмний хяналтад байлгахаар ЗГ-аас тодорхой бодлого гаргаж байна.Тухайлбал, гадаад, дотоодын хөрөнгө оруулагчдыг татах, тэдгээр хөрөнгө оруулагчид нь компаний үйл ажиллагаанд хяналт тавих нөхцөлийг бүрдүүлэхийн төлөө ЗГХЭГ ажиллаж байгаа. Уул нь зөв юм байгаа юм. Гэхдээ хувьчилна гэж ярих юм бол хувьчлаад хулгайлж авах гэж байна гэж манайхан харддаг.

Сангийн сайд Б.Жавхлангаас цаг үеийн асуудлаар тодрууллаа.

. Түлш, шатахуун бол гэрэл цахилгаантай эн дүйцэх ач холбогдолтой стратегийн бүтээгдэхүүн мөн үү гэвэл мөн. Аль аль нь бүх бараа бүтээгдэхүүний суурь үнэд шингэдэг. Тийм болохоор түлш, шатахууны үнийг чөлөөлснөөр импортлогчид үнээ нэмж, дагаад бусад бараа бүтээгдэхүүний үнэ өсөх эрсдэл бий. Гэхдээ том зургаараа харвал үнэ чөлөөлж байж л энэ салбарт чөлөөт өрсөлдөөн бий болно. Чөлөөт өрсөлдөөн гэдэг бол зөвхөн үнийг өсгөдөг биш, харин ч өөр хоорондоо өрсөлдөх явцдаа үнийг бууруулах боломжтой байдаг. Тэрхүү нөхцөл байдлыг бүрдүүлэхийн тулд өнөөдрийн багахан зовлонг даваад гарчихад учиртай л баймаар.

УИХ-ын гишүүн Д.Цогтбаатараас цаг үеийн асуудлаар тодрууллаа. 

Эрүүл мэндийн салбар боловсон хүчний дутагдалтай тулдаа эмч, сувилагч, асрагч нар тулаа хийж, илүү цагийн нэмэгдэл нь “шүлс” шиг цалин дээр нь нэмэр болдог. Гэхдээ энэ нь цаагуураа эмч, ажилчдынхаа эрүүл мэндийг доройтуулж, цаашид энэ салбар улам л хүн хүчний дутагдалд орох нэг нөхцөл болж болзошгүй.

Т.МӨНХСАЙХАН: 2026 оны төсөвт тодорхой хэмжээгээр нэмэх гэж байна. Тэгвэл 2027 онд хэдэн хувиар нэмэх бэ гэдэг асуудлыг одооноос ярьж, боломжийг эрэлхийлэх ёстой.

ЗГ: Мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөт бодисын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийг хэлэлцэнэ

С.Амарсайханд хариуцлага тооцож, албан тушаалаас нь огцрууллаа

Ж.ЧИНБҮРЭН: Хэрвээ 2025 онд өмнөх оны өрийг төлөхөд 326 тэрбум төгрөг зарцуулаагүй бол эмч, ажилчдынхаа цалинг багадаа 10 хувиар өсгөх боломжтой байсан. Цар тахлын үед үүсгэсэн өр төлбөрийг НДС-д тохох нь анхнаасаа буруу байсан. Олон нийтийг хамарсан халдварт өвчнийг санхүүжүүлэхэд 500 гаруй тэрбум төгрөгийг НДС-гийн эрсдэлийн сангаас гаргасан нь буруу байсан.

С._ЦЭНГҮҮН: Хүүхдийн мөнгө хасахыг буруушаасан иргэдийн саналыг би хүлээж авч байна. Хөнгөлөлттэй зээл, татаасууд болон спорт заал гэх мэт үр өгөөж муутай хөрөнгө оруулалтуудыг танахаар 1.2 их наяд төгрөг гаргах боломжтой юм байна гэдэг судалгааг УИХ-ын гишүүн Ч.Лодойсамбуу, Ш.Бямбасүрэн гишүүний хамтаар гаргасан. 1.2 их наядын 600 тэрбум нь дангаараа “Шин хоршоо” хөтөлбөр байна. Энэ саналаа чуулганд оруулна.

ЗГХЭГ-ын дарга С.Бямбацогтоос цаг үеийн асуудлаар тодрууллаа. 

АҮЭБ-ийн сайд Г.Дамдинням Засгийн газрын ээлжит бус хуралдаанаас гарсан шийдвэрийг танилцууллаа. 

Шатахууны импорттой холбоотой, дунд болон урт хугацааны ажлын талаар МАН-ын бүлгийн хуралдааны үеэр мэдээлэл хийсэн байна. Энэ талаар Аж үйлдвэр эрдэс баялгийн сайд Г.Дамдинням мэдээлэл өглөө. 

Э.ЭРДЭНЭЖАМЪЯН: УИХ-ын Дэгийн хуулиар хэлэлцэх асуудалд ороогүй асуудлыг нэгдсэн чуулганаар хэлэлцсэн нь адилхан Дэгийн хууль зөрчиж байна гэдэг асуудлаар ҮХЦ-д хандаж байна. ҮХЦ хуулийг нэг мөр хэрэглэх юм бол УИХ-ын дэд дарга Б.Пүрэвдоржийг Х.Булгантуяатай адилхан хууль зөрчсөн, хууль дээдлээгүй гэж үзнэ. Эс бөгөөс өмнө гаргасан шийдвэрээ эргэж хараад УИХ-д ажлаа хэвийн явуулах нөхцөлийг бүрдүүлж өгнө гэж харж байгаа.

УИХТГ мэргэжил, арга зүйн туслалцаа үзүүлдэг. Хуралдаан даргалагч өөрөө санаачилж удирдсан уу эсвэл Тамгын газраас зөвлөсөн үү гэдгийг тодорхой болгох ёстой. Энэ бол өмгөөллийн гол point. Өмгөөлүүлэх эрх нь хангагдаагүй учраас Х.Булгантуяа ХЭҮК-т хандах хэрэгтэй. ХЭҮК бол ҮХЦ-ийн шийдвэрийг зөв, буруу гэхгүй. Харин зөвлөмж гаргана. Тэр зөвлөмжийг аливаа албан тушаалтан хэрэгжүүлэх үүрэгтэй. Хэрэгжүүлэхгүй бол ажлаас чөлөөлөгдөх үндэслэл болдог.

Ө.ШИЖИР: Цахим Монгол болно гээд Цахим яам байгуулж, цахимжсан. Гэтэл бичиг хэргийн зардал тав дахин өссөн. Урсгал зардал 300 дахин өсчихсөн байна. Таван мянган хувь өссөн зардал ч байна. Урсгал зардлаа тэлж явсаар байтал зардлаа хянаж чадахаа болиод байна.

П.НАРАНБАЯР: Бид хэлэлцээр хийхэд үргэлж бэлэн байгаа. Үйлдвэрчний эвлэл бидний тавьсан ажил хэрэгч саналуудад хариу өгөхгүй байна. Хэлэлцээ хийхэд нэг л зарчим байдаг. Харилцан буулт хийх, түүнийгээ цаасан дээр буулгаж баталгаажуулах, баталгаажуулснаа талууд хариуцлагатайгаар хэрэгжүүлэх ёстой. Тэгэхгүй, зөвхөн нэг талын байр суурин дээрээ хатуу зогсоод байх юм бол хэлэлцээр цааш үргэлжлэхгүй. Нөхцөл байдлыг бодитойгоор үнэлж, шийдвэр гаргамаар байна.